IFFR in Groningen: Metropolis in Der Aa kerk
Heeft u Metropolis gezien? Nee? Foei!
Metropolis (1927) van Fritz Lang is een duitse stomme (geluidsloze) film, gemaakt in de Babelsberg Studio, nabij Berlijn. Dit filmcomplex was in de jaren ’20 van de vorige eeuw het Hollywood van nu. Metropolis is de bekendste telg van een expressionistische beweging in de Duitse film in die tijd. Hij werd geproduceerd door filmproducent UFA, in een tijd dat UFA financieel in zulk slecht weer zat dat ze samenwerking had gezocht met Paramount en MGM studio’s uit de VS. Deze amerikanen waren zo ontevreden met het eindproduct, dat ze na de première een scriptschrijver de opdracht gaven het verhaal te herschrijven rond het bestaande bronmateriaal, en Metropolis werd opgeknipt en is tachtig jaar lang niet in oorspronkelijke vorm terug te zien geweest. Nu wel. Er is materiaal van het origineel teruggevonden in Australië en Argentinië, en sinds 2010 is de oorspronkelijke film voor 95% compleet.
Metropolis is de eerste film in het science fiction genre. Er is gebruik gemaakt van special effects die de grenzen van wat filmtechnisch mogelijk was verschoven. Metropolis is de naam van een stad ergens in de toekomst, waar een rijke bourgeoisie een uitbundig leven leidt ten koste van een grote onderklasse, die ondergronds leeft en daar de machines bedient die de stad draaiend houden. Een opmerkelijk actueel thema eigenlijk, in een wereld anno 2014 van groeiende inkomensongelijkheid en waar families leven die meer waard zijn dan het BNP van een gemiddeld afrikaans land. De opperklasse krijgt er flink van langs in Lang’s film, ze houdt de onderklasse onder de duim met behulp van moderne wetenschap, spionage, list en bedrog. De uiteindelijke reactie van de onderklasse, rücksichtlose moord- en vernielzucht, geniet ook Lang’s afkeuring. Zijn oplossing voor dit conflict? Daarvoor moet u de film maar zelf gaan kijken.
Metropolis werd afgelopen zaterdag in het kader van het IFFR in Groningen gedraaid in de Der Aa kerk. De historische film was onder muzikale begeleiding van Gijs van Schoonhoven op het al even historische Schnitger orgel. Die begeleiding was goed, Van Schoonhoven had duidelijk een aantal thema’s bedacht die hij regelmatig liet terugkomen, en in het algemeen viel de muziek goed samen met het beeld, wat vooral opviel doordat het helemaal niet opviel.