In zijn reeks columns gaat Willem Goedhart op zoek naar de cijfers achter de kunst. Deze keer: onwaarschijnlijke numeristiek.
x² = 47
Getallen zijn een mooi stokpaardje voor televisieseries waarin het bovennatuurlijke een buitengewone plaats inneemt. Numerologie, bijzondere reeksen, getalsymboliek: er wordt door tv-makers gretig geput uit deze onuitputtelijke bron van cijfers. Denk alleen al aan het met getallen doorspekte NUMB3RS (what’s in a name?), waarin misdaden worden opgelost dankzij wiskundige modellen. Daar tegenover staat een sci-fi serie als Lost, waarin een rijtje getallen (“4, 8, 15, 16, 23, 42!”) de hele reeks terugkeert, en op die manier van essentieel belang lijkt voor het verloop van het plot en de mythologie achter de serie. Een feest voor kijkers met een numerologische fetisj.
Een fraai staaltje van onwaarschijnlijke numeristiek zien we in de aflevering “Improbable” van The X-Files. Deze legendarische cult show, met FBI crime fighters Mulder en Scully, schuwt het bovennatuurlijke en onverklaarbare allerminst. In deze aflevering kampt het team met een reeks onopgeloste moordzaken die op een vreemde manier verband lijken te houden. De sleutel zit hem uiteindelijk in de cijfers, in het bijzonder het getal zes-zes-zes. Alle moorden worden gepleegd in reeksen van drie, op vrouwen die geboortedata hebben met drieën, zessen en negens; en de locaties van de misdaden blijken zelfs een grote zes op een landkaart te vormen.
Sommige getallen duiken vaker op in televisieseries dan andere nummers. Je hebt the usual suspects als 3, 7, 12 en natuurlijk 42 (the answer to everything!), maar wat te denken van het willekeurig klinkende 47? Dit getal komt ontelbaar vaak terug in alles wat met Star Trek te maken heeft. De reden hiervoor is dat een wiskundige aan Pomona College te Californië bewust een foutieve theorie opstelde waarmee elk getal gelijk is aan 47. Een van de Star Trek-bedenkers was een student van hem, en deze incorporeerde het getal in de serie. Op zijn beurt liet de latere Star Trek-regisseur J.J. Abrams het getal terugkeren in veel van zijn creaties, zoals Alias en Fringe. In die laatste serie spelen de Fibonacci-nummers overigens een belangrijke rol.
Het moge duidelijk zijn: vooral sci-fi-series putten met lieve lust uit getallenreeksen. In Buffy hebben we 314, wat telkens verwijst naar het monster Adam, en in het universum van Battlestar Galectica is vrijwel alles verdeeld in groepen van 12. In komedieseries vinden we vrijwel geen voorbeelden van terugkerende getallen; een uitzondering is het getal 83 in How I Met Your Mother, hetgeen Barney dikwijls gebruikt om zijn fictieve onderzoekjes van statistische data te voorzien.
Interessant is om te lezen wat de makers van The X-Files vertellen over de rol van getalen in onze samenleving:
“This idea that numerology is an important part of our life and plays a part, but it really is just used to illustrate the idea of patterns, patterns of behavior, of the ways in which numbers rule both the universe and our lives and our ability to solve things, to solve our mysteries of life.”
Getallen zijn in alle culturele werken aanwezig; de verbanden en betekenis zul je echter zelf moeten bedenken. Net zoals Pythagoras dat even geleden al deed.
