Perestrojka #86: Lammert Voos
Op maandag 13 maart was schrijver Lammert Voos te gast in Perestrojka.
Hij werd in 1962 geboren in Eenrum. Hij was muzikant, in de jaren tachtig zong hij in de Friese band Umberto di Bosso & Compadres. Daarna werd hij vluchtelingenwerker in voormalig Joegoslavie en was hij hulpverlener voor jongeren en verstandelijk gehandicapten. Hij debuteerde hij als schrijver in 2008 met de dichtbundel Klaai, waarna verschillende dichtbundels volgden. Van 2011 tot 2013 was hij stadsdichter van Deventer. En in 2016 verscheen het geengageerde essay Abdou En De Anderen. Ooggetuigenverslag van een ex-vluchtelingenwerker. Een geengageerd essay over de hypocriete wijze waarop Europa met het migrantenvraagstuk omgaat.
En toen was daar in 2018 Malterfoske, een novelle gebaseerd op zijn eigen moeilijke jeugd. Met als kernvraag: Kun je ooit ontsnappen aan de plaats waar je geboren bent? Het boek werd genomineerd voor Beste Groninger Boek. En bleek het eerste deel van een trilogie over zijn familiegeschiedenis. Deel 2, Canisius volgde in 2020. Over een man die geen beslissingen neemt. Iets dat hem tot zowel slachtoffer als dader maakt. En de drieluik werd in 2021 afgesloten met Gannef. Over Zwarte Jan, die we ook in de 1e twee delen ontmoeten. Een man die God noch gebod erkent. We volgen hem tijdens de oorlogsjaren. Een oorlog die hem tot ingrijpende keuzes dwingt. En waarin een aantal dramatische en louterende gebeurtenissen als gevolg hiervan hem veranderen als mens. Wie of wat bepaalt zijn handelen? Kies hij zelf of is het zijn onderbewuste?
De drieluik vormt een familiegeschiedenis, of dan tenminste snippers en episodes daaruit. Het is een geschiedenis van sloebers, randfiguren en halve criminelen die vastzitten in de zuigende klei van het Groningse Hogeland. Mensen die niet of matig in staat zijn weloverwogen keuzes te maken, worden geregeerd door hun temperament en vastgehouden door hun milieu.
Anne Jan Toonstra sprak met Voos over zijn familie, literatuur en schrijven, de trilogie en zijn liefde voor muziek.